Heeft je kind iets traumatisch meegemaakt? EMDR is een therapie die helpt om beangstigende herinneringen opnieuw op te slaan, waardoor je er minder last van hebt.
‘Je had beter niet over je leeftijd kunnen liegen,’ zei de medewerker van de bioscoop toen ik als 13-jarige lijkbleek uit de film Vrijdag de dertiende kwam.
En hij had ontzettend gelijk. Ik ben nog jarenlang bang geweest in het donker; de beelden van afgehakte hoofden (die inmiddels door kenners als ‘ontzettend nep’ worden weggelachen) bleven dan maar terugkomen.
Het is jammer dat mijn ouders in die tijd nog niet op de hoogte waren van EMDR, ofwel Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Een inmiddels alweer vijftien jaar oude behandelingstechniek die goed kan helpen om nare ervaringen te verwerken.
Grofweg komt de behandeling erop neer dat je de herinnering opnieuw gaat opslaan in je brein. En wel op zo’n manier dat deze minder snel storend op de voorgrond treedt. ‘Dat is althans de theorie,’ zegt kindertherapeut Dafna Zwarts, die al ruim twaalf jaar werkt met EMDR. ‘Hoe het precíes werkt, weten we niet. We denken dat we door de behandeling ervoor kunnen zorgen dat de angstige of traumatische herinnering beter wordt opgeborgen in je langetermijngeheugen. Dat betekent niet dat het wordt weggedrukt of vervangen door een andere herinnering, maar eerder dat de lading er afgaat of dat die een andere betekenis krijgt. Als het goed is, bedrukt het je daarna minder.’
Dat ‘opnieuw opslaan’ gebeurt door de persoon terug te laten denken aan die nare herinnering en hem tegelijkertijd af te leiden. Meestal door hem zijn ogen heen en weer te laten bewegen. Maar soms, en vooral bij kleine kinderen, gebeurt dat ook door het geven van tikjes op de knie of op de handen of met een koptelefoon waar piepjes doorheen klinken.
De toepassingsmogelijkheden van EMDR bij kinderen zijn heel uitgebreid. Je kunt het inzetten bij kleine traumatische gebeurtenissen waar kinderen steeds maar weer last van blijven houden – een enge film of een beet van een hond bijvoorbeeld. Maar het kan ook gebruikt worden bij de behandeling van meer complexe zaken. Je moet dan denken aan een te negatief zelfbeeld of aan aanhoudend verdriet of angst na een scheiding, een nare ziekenhuis- of pestervaring of het overlijden van een dierbaar iemand.